Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος αποτελεί σήμερα την συχνότερη αρθροπάθεια του ανθρωπίνου σκελετού.
Είναι η 2η σε συχνότητα μετά την στεφανιαία νόσο ανάμεσα στα χρόνια νοσήματα σε άτομα ηλικίας 45 – 60 ετών.
Αποτελεί πάθηση του αρθρικού χόνδρου (το τελευταίο τμήμα του οστού που επαλείφει τις αρθρικές επιφάνειες) ο οποίος με την πάροδο της ηλικίας θεωρούμε ότι προοδευτικά καταστρέφεται χάνοντας θρεπτικά συστατικά από το αρθρικό υγρό με επακόλουθο την καταστροφή των κυττάρων του (χονδροκυττάρων). Ο βαθμός όμως αυτός της καταστροφής διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και σαφέστατα δεν είναι μόνο η αύξηση της ηλικίας που την προκαλεί αν και υπάρχει προοδευτική αύξηση της νόσου με την πάροδο της ηλικίας. Άλλοι παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν για οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι το αυξημένο σωματικό βάρος, η κληρονομικότητα, προυπάρχουσα ραιβότητα ή βλαισότητα του γόνατος, προηγηθέντες τραυματισμοί στην περιοχή του γόνατος (μετατραυματική αρθρίτιδα), προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις γόνατος, αθλήματα ή γυμναστικές που καταπονούν τα γόνατα (π.χ ποδήλατο), ρευματολογικά νοσήματα ( ρευματοειδής αρθρίτις, ψωριασική αρθρίτις κάλ) και βεβαίως το γυναικείο φύλο εμφανίζει την νόσο σε τριπλάσια συχνότητα από ότι οι άνδρες.
Σαφέστατα γνωρίζουμε σήμερα ότι η νόσος ξεκινά σαν πάθηση του αρθρικού χόνδρου αλλά με την πάροδο του χρόνου προσβάλλεται και ο αρθρικός υμένας με φλεγμονώδεις διεργασίες και παραγωγή υγρού (ύδραρθρο) και αυτό δυστυχώς μαζί με συνοδεύοντα πόνο είναι τα πρώτα συμπτώματα που οδηγούν τον ασθενή στο γιατρό.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η νόσος στα αρχικά στάδια εμφανίζεται με πόνο στην περιοχή του γόνατος, δυσκολία στην βάδιση και κυρίως στα πρώτα βήματα μετά την έγερση και συνήθως χωρίς προηγηθείσα καταπόνηση ή σοβαρό τραυματισμό. Τα συμπτώματα συνήθως αυτά διαρκούν ολίγες ημέρες ή και εβδομάδες και οδηγούν τον ασθενή στο γιατρό.
Στα προχωρημένα στάδια της νόσου ο πόνος όχι μόνο αυξάνεται στην βάδιση αλλά δυστυχώς εμφανίζεται και κατά την διάρκεια του ύπνου και αφυπνίζει μάλιστα τον ασθενή. Η βάδιση σιγά σιγά γίνεται προβληματική, ο ασθενής κουτσαίνει, ο πόνος καθηλώνει τον άρρωστο, αυτό που λέμε κακή ποιότητα ζωής. Προοδευτικά από την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου και την στένωση του μεσαρθρίου διαστήματος δημιουργείται αυξημένη βλαισότητα ή ραιβότητα στο γόνατο αυξάνοντας υπερβολικά την δυσκολία στην βάδιση.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Ανάλογα με το στάδιο της οστεοαρθρίτιδας κατά την κλινική εξέταση στα αρχικά στάδια βρίσκουμε μια ευαισθησία στην έσω (συχνότερα) πλευρά του γόνατος με συνοδό ήπιο ύδραρθρο (υγρό στο γόνατο) και καλό εύρος κινήσεων. Στα προχωρημένα στάδια η ευαισθησία γίνεται μεγαλύτερη όπως και το υγρό, οι δε κινήσεις στο γόνατο ( κάμψη – έκταση ) ειναι μειωμένες και λίαν επώδυνες με συνοδό κριγμό. Η διάγνωση συνήθως επιβεβαιώνεται με απλές ακτινογραφίες γόνατος σε ορθία θέση ( F + P ). Σπανιότερα χρειάζεται αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η Θεραπεία στα αρχικά στάδια της νόσου είναι συντηρητική και συνίσταται σε μειωμένη δραστηριότητα - κατάκλιση για λίγες ημέρες με συνοδό αναλγητική - αντιφλεγμονώδη αγωγή. Σε μερικές περιπτώσεις προτείνονται και φυσικοθεραπείες για μυική ενδυνάμωση κυρίως.
Επίσης σε επιλεγμένα περιστατικά συνιστώνται και τα βραδείας δράσεως τροποποιητικά φάρμακα της νόσου (θειική γλυκοζαμίνη, θειική χονδροιτίνη κ.αλ) όπως και ενδραρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος, η αποτελεσματικότητα των οποίων βεβαίως είναι ακόμη αμφισβητίσημη και υπό συνεχή έρευνα.
Στα προχωρημένα στάδια της νόσου συνιστώνται χειρουργικές επεμβάσεις που είναι οι ακόλουθες:
- Καθαρισμός του αρθρικού χόνδρου και έγχυση βλαστοκυττάρων με διάφορες τεχνικές που υπόσχονται αναγέννηση του αρθρικού χόνδρου, μέθοδος που ακόμη εξελλίσεται με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα από όσους την έχουν χρησιμοποιήσει.
- Ημιολική αρθροπλαστική γόνατος κατά την οποία αντικαθιστούμε μόνο το κατεστραμμένο ήμισυ του γόνατος. Συνήθως βεβαίως η επέμβαση αυτή μετά από μερικά χρόνια τροποποιείται σε ολική αρθροπλαστική αφαιρούμενης της παλαιάς πρόθεσης.
- Ολική αρθροπλαστική γόνατος κατά την οποία αντικαθιστούμε όλη την άρθρωση από μεταλλική ( τιτάνιο ) με ενδιάμεσο πρόθεμα πολυαιθυλενίου (αντικατάσταση μηνίσκων). Υπό σωστές προυποθέσεις τα ποσοστά επιτυχίας είναι υψηλότατα.
