Η οστεοπόρωση αποτελεί μία συχνή νόσο του σκελετού που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή με αποτέλεσμα σχετικά εύκολα να γίνονται κατάγματα στα προσβεβλημένα οστά. Ο όρος οστική αντοχή αφορά χαμηλή οστική πυκνότητα αλλά και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής του οστού (οστική ποιότητα).
Η οστεοπόρωση παγκοσμίως αποτελεί μια σιωπηλή επιδημία. Σιωπηλή διότι δεν δίνει συμπτώματα στην πλειοψηφεία των ασθενών και Επιδημία διότι αφορά ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Συγκεκριμένα γνωρίζουμε ότι 1 στις 2 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών θα υποστεί στο υπόλοιπο της ζωής του ένα τουλάχιστον οστεοπορωτικό κάταγμα συνέπεια της οστεοπόρωσης. Επίσης κάθε χρόνο νοσηλεύονται 500.000 περίπου ασθενείς για οστεοπορωτικά κατάγματα παγκοσμίως με κόστος 4,8 δις ευρώ. Στην Ελλάδα μας μόνο το 2010 στο ΕΣΥ καταγράφθηκαν 86.000 οστεοπορωτικά κατάγματα με κόστος περίπου 680 εκατ. ευρώ.
Έτσι λοιπόν όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι η οστεοπόρωση και τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν ένα μείζων ιατροκοινωνικό πρόβλημα που αφορά το κράτος οικονομικά αλλά κυρίως την κοινωνία και συγκεκριμένα τους ασθενείς με τα οστεοπορωτικά κατάγματα αλλά και το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Η οστεοπόρωση και τα οστεοπορωτικά κατάγματα αφορούν όλα τα οστά του σκελετού αλλά τα συχνότερα ειναι:
- Τα κατάγματα της Σπονδυλικής Στήλης που συνοδεύονται από αυξημένη νοσηρότητα και κακή ποιότητα ζωής των ασθενών μας.
- Τα κατάγματα του ισχίου ( Διατροχαντήρια και Υποκεφαλικά κυρίως ) τα οποία δυστυχώς είναι τα σοβαρότερα διότι συνοδεύονται από αυξημένη νοσηρότητα αλλά και θνητότητα και
- Τα κατάγματα του καρπού τα οποία συνήθως είναι και τα πιο αθώα.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η οστεοπόρωση ως νόσος δεν πονάει συνήθως. Θα πρέπει τα οστά να χάσουν πάνω από το 30% της οστικής τους πυκνότητας για να αρχίσουν κάποια μικροσυμπτώματα όπως ραχιαλγία (πόνοι στην πλάτη) ή οσφυαλγία (πόνοι στη μέση) και τα οποία οφείλονται σε μικροκατάγματα των σπονδύλων.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η οστεοπόρωση διαγιγνώσκεται κυρίως με την Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας ( ΜΟΠ ) - μέθοδος DEXA - η οποία είναι μια ακτινολογική εξέταση με πολύ μικρή δόση ακτινοβολίας (από 1/30 έως 1/50 της δόσης μιας απλής ακτινογραφίας ).
Η Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας γίνεται στην Οσφυική Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης (ΟΜΣΣ) και στο Ισχίο. Επαναλαμβάνεται κάθε 1 ή 2 χρόνια για παρακολούθηση της νόσου.
Το αποτέλεσμα της ΜΟΠ κατατάσσει τους εξεταζόμενους με βάση το Τ-SCORE (σύγκριση με νεαρά άτομα ηλικίας 20-29 ετών) σε 3 κατηγορίες:
- Φυσιολογικοί με Τ-score από 0 έως -1.
- Οστεοπενικοί με Τ-score από -1 έως -2,5 και
- Οστεοπορωτικοί με Τ-score από -2,5 και άνω.
Ειδικότερα για τους ασθενείς με οστεοπενία (μέτρηση στον αυχένα του μηριαίου) έχουμε ένα διαδυκτιακό εργαλείο (FRAX) το οποίο όταν το κάνουμε στο κομπιούτερ και βγαίνει θετικό μπορούμε να ξεκινήσουμε θεραπεία.
Οι υπάρχουσες εξετάσεις αίματος και ούρων που σχετίζονται με την οστεοπόρωση δεν βοηθούν ιδιαίτερα στην διάγνωση, αλλά περισσότερο στην παρακολούθηση της νόσου (αποτελεσματικότητα φαρμακευτικής αγωγής).
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η οστεοπόρωση ως νόσος συνήθως δεν πονάει και γι'αυτό λέγεται σιωπηλή επιδημία. Θα πρέπει το οστούν να χάσει τουλάχιστον το 30% της οστικής μάζας του για να εμφανισθούν πιθανόν τα πρώτα συμπτώματα που είναι ραχιαλγία (πόνοι στην πλάτη) ή οσφυαλγία (πόνοι στην μέση) και τα οποία οφείλονται σε μικροκατάγματα των σπονδύλων.
Σε πολύ προχωρημένη οστεοπόρωση χωρίς θεραπεία εμφανίζονται πλέον σοβαρά προβλήματα όπως κύφωση, λίαν επώδυνη με πιθανά αναπνευστικά και γαστρεντερολογικά προβλήματα και γενικά κακή ποιότητα ζωής.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της οστεοπόρωσης συνίσταται στην μη - φαρμακευτική και την φαρμακευτική.
Ειδικότερα στην μη-φαρμακευτική υπάγονται κάποιες ειδικές ασκήσεις, η σωστή διατροφή με ασβέστιο και βιταμίνη –D, η πρόληψη των πτώσεων στα ηλικιωμένα άτομα και η διόρθωση παραγόντων που οδηγούν σε οστεοπόρωση ( π.χ κάπνισμα , αλκοόλ κ.αλλα )
Στην φαρμακευτική μας θεραπεία υπάγονται τα σκευάσματα ασβεστίου και βιταμίνης –D στις απαραίτητες ημερήσιες δοσολογίες δηλαδή ασβέστιο: 1000-1200mg και βιταμίνη-D: 600-800 IU καθώς και τα βασικά αντιοστεοπορωτικά φάρμακα τα οποία δρούν στα κύτταρα του οστού (οστεοκλάστες ή οστεοβλάστες).
Ειδικότερα στα αντιοστεοπορωτικά φάρμακα υπάγονται τα διφωσφονικά (αλενδρονάτη, ριζεδρονάτη, ιμπαδρονάτη, αλενδρονικό οξύ), η δενοσουμάμπη, η τεριπαρατίδη και το ρανελικό στρόντιο κ.αλλα.
Η επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου για τον οιοδήποτε ασθενή καθώς και η παρακολούθηση της νόσου ανήκει στην αρμοδιότητα του ειδικού ιατρού για την οστεοπόρωση και μόνο.
Τέλος θα ήθελα να σας επισημάνω ότι με σωστή συνεργασία ασθενούς και ιατρού η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ.
